ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਮੈਡੀਕਲ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਯਾਨੀ ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਲਾਪਰਵਾਹੀ 'ਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਪਿੱਤੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ ਕੱਢਣ ਦੌਰਾਨ ਪਟਿਆਲਾ ਦੀ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਮਾਮਲਾ 18 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਲੈਪਰੋਸਕੋਪਿਕ ਸਰਜਨ ਡਾਕਟਰ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਮ੍ਰਿਤਕ ਔਰਤ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਵਜੋਂ ਦੇਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਕੀ ਸੀ ਮਾਮਲਾ?
ਉਸ ਸਮੇਂ ਮਨਜੀਤ ਕੌਰ ਦੀ ਉਮਰ 47 ਸਾਲ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਸ ਦੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਹੋਇਆ। 13 ਜੁਲਾਈ 2004 ਨੂੰ ਮਨਜੀਤ ਕੌਰ ਡਾ.ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਈ ਤਾਂ ਪਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਪੱਥਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ। ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। 28 ਜੁਲਾਈ 2004 ਨੂੰ ਡਾ. ਨੇ ਮਰੀਜ਼ ਦਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਸਨੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਖਿਚਾਅ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ।
ਜਦੋਂ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੋ ਗਈ। ਮਨਜੀਤ ਦਾ ਪਤੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਪਿੱਛਲੇ ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬਾਇਲ ਡੈਕਟ ਅਤੇ ਅੰਤੜੀ ਵਿੱਚ ਆਈਟ੍ਰੋਜਨਿਕ ਸੱਟ ਲੱਗੀ ਸੀ। 11 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਮਨਜੀਤ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਆਓ ਮਾਹਰਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਡੀਕਲ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਕੀ ਹੈ? ਇਸ ਖਿਲਾਫ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਿਵੇਂ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ...
ਮੈਡੀਕਲ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ?
ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਡਾਕਟਰ ਜਾਂ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟਾਫ਼ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਇਲਾਜ ਜਾਂ ਦੇਖਭਾਲ ਵਿੱਚ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਲਤ ਦਵਾਈ ਦੇਣਾ, ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਰਜਰੀ ਕਰਨਾ, ਗਲਤ ਡਾਕਟਰੀ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਦੇਣਾ, ਸਰਜਰੀ ਦੌਰਾਨ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ, ਇਹ ਸਭ ਡਾਕਟਰੀ ਬੁੱਧੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਮੈਡੀਕਲ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਂ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਇਸ ਆਸ ਨਾਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਥੇ ਉਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਠੀਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਡਾਕਟਰ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮਰੀਜ਼ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਿਵੇਂ ਕਰੇ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਕਿਹੜੀ ਦਵਾਈ ਦੇਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹੜੀ ਨਹੀਂ। ਜਦੋਂ ਡਾਕਟਰ ਜਾਂ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟਾਫ ਆਪਣੀ ਡਿਊਟੀ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਇਲਾਜ ਵਿਚ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਦਾ ਪਤਾ?
ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਕੋਲ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨਲ ਸਕਿਲ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਭਰਤੀ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮਰੀਜ਼ ਦਾ ਇਲਾਜ ਉਸ ਦੇ ਬੀਮਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਬੀਮਾਰੀ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੂਜੀ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਸਮਾਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਕੋਈ ਸ਼ਾਰਟਕਟ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ।
ਪੇਸ਼ੇਵਰਤਾ ਦੀ ਕਮੀ, ਫੋਕਸ ਦੀ ਕਮੀ, ਗਲਤ ਥਾਂ ਦੀ ਸਰਜਰੀ।
ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅੰਗ ਨੂੰ ਸੱਟ, ਖੂਨ ਦਾ ਵਧੇਰੇ ਵਹਿ ਜਾਣਾ।
ਗਲਤ ਮੈਡੀਕਲ ਐਡਵਾਈਜ਼, ਸਫਾਈ ਦੀ ਕਮੀ।
ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਕੈਂਚੀ, ਸੂਈ ਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਛੱਡ ਦੇਣਾ।
ਕੀ ਮੈਡੀਕਲ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ?
ਮੈਡੀਕਲ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਲਈਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਮਾਹਰ ਡਾਕਟਰ ਵੀ ਲਾਪਰਵਾਹ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਦਾ ਸਬੰਧ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮੌਤ ਨਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਅਪਰਾਧ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਡਾਕਟਰ, ਹਸਪਤਾਲ, ਨਰਸਿੰਗ ਹੋਮ ਜਾਂ ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰ ਵਿਰੁੱਧ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਆਈਪੀਸੀ ਦੀ ਧਾਰਾ 304ਏ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਡਾਕਟਰ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਦੋ ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁਰਮਾਨਾ ਵੀ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦਵਾਈ ਦੇਣ ਵਿਚ ਲਾਪਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਆਈਪੀਸੀ ਦੀ ਧਾਰਾ 337 ਤੇ 338 ਅਧੀਨ ਮਾਮਲਾ ਦਰਜ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਜੇਲ ਤੇ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦਾ ਵੀ ਕਾਨੂੰ ਹੈ।
ਮੈਡੀਕਲ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਿਵੇਂ ਦਰਜ ਕਰਨੀ ਹੈ?
ਤੁਸੀਂ ਮੈਡੀਕਲ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਨੂੰ ਲਿਖਤੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਦੀ ਕਾਪੀ ਸੀਐਮਓ (ਚੀਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਅਫ਼ਸਰ) ਨੂੰ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ।
ਜੇਕਰ CMO ਤੋਂ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੀ ਮੈਡੀਕਲ ਕੌਂਸਲ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਜੇਕਰ ਡਾਕਟਰੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਕਾਰਨ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਜਾਂ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਥਾਨਕ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਡਾਕਟਰ ਇਲਾਜ 'ਚ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ 'ਤੇ ਫੌਜਦਾਰੀ ਅਤੇ ਦੀਵਾਨੀ ਦੋਵੇਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੇਸ ਬਣਦੇ ਹਨ।
ਡਾਕਟਰ 'ਤੇ ਖਪਤਕਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਖਪਤਕਾਰ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਵੀ ਮੁਕੱਦਮਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਪਰਾਧਿਕ ਕੇਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਅਪਰਾਧ ਦੀ ਇਰਾਦੇ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਡਾਕਟਰ ਕਿਸੇ ਅਪਰਾਧਿਕ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਿਵਲ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਪੀੜਤ ਹਰਜਾਨੇ ਲਈ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Get the latest update about patients death, check out more about Truescoop News, doctor, medical negligence & complain
Like us on Facebook or follow us on Twitter for more updates.
