ਟਾਰਗੇਟ ਕਿਲਿੰਗ: ਘਾਟੀ 'ਚ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤਾਂ ਨੇ ਕੀਤੀ ਪਲਾਇਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ, ਕੀ ਫੇਲ ਹੋਈ ਮੋਦੀ-ਸ਼ਾਹ ਦੀ 'ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਚਾਓ' ਨੀਤੀ?

ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਤਾਂ ਨੇ ਘਾਟੀ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅਨੰਤਨਾਗ ਦੇ ਮੱਟਨ 'ਚ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਡਰੇ ਪੰਡਿਤ ਆਪਣਾ ਸਮਾਨ ਲੈ ਕੇ ਬਨਿਹਾਲ (ਜੰਮੂ) ਜਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਮਾਚਾਰ ਏਜੇਂਸੀਆਂ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਮਟਨ ਪੰਡਿਤ ਕਲੋਨੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅਨੰਤਨਾਗ ਕਲੈਕਟਰ ਤੋਂ ਬਨਿਹਾਲ ਜਾਣ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਅਨੰਤਨਾਗ ਦੇ ਵੈਸੂ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਵੀ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤ ਪਲਾਇਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਡਿਤਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਮਾਨ ਪੈਕ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਪਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡੇਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਤਾਂ ਨੇ ਭੱਜਣ ਦਾ ਅਲਟੀਮੇਟਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ 19 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਪੰਡਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੈਕੇਜ ਦੇ ਤਹਿਤ 30-40 ਪਰਿਵਾਰ ਸ਼ਹਿਰ ਛੱਡ ਗਏ ਹਨ, ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਮਿਤ ਕੌਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਸਥਿਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਹੈ। ਅੱਜ 4 ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ 30-40 ਪਰਿਵਾਰ ਸ਼ਹਿਰ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਸਾਡੀ ਮੰਗ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ, ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਮੱਟਨ 'ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤ ਰੰਜਨ ਜੋਸ਼ੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਡੇ ਭਰਾਵਾਂ 'ਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਨਾਕਾਮ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਪਰਵਾਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਵਾਂਗੇ, ਸਰਕਾਰ ਜਿੰਨੀ ਮਰਜ਼ੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇ ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਸਕੇਗੀ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤ ਸੰਜੇ ਕੁਮਾਰ ਭਾਨੂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਵਿਗੜਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ। ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤ ਬਸਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੌਲਾ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ - 'ਵੱਡੇ ਪਰਵਾਸ ਹੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਹੱਲ ਹੈ' ਯਾਨੀ ਬਲਕ ਮਾਈਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਹੱਲ ਹੈ। ਸੰਜੇ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀ ਇੱਕੋ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਜੰਮੂ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਅਸੀਂ ਦੇਖਾਂਗੇ ਕਿ ਮਾਮਲਾ ਸਥਿਰ ਹੋਣ 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਸਾਨੂੰ ਬਨਿਹਾਲ ਸੁਰੰਗ ਤੱਕ ਜਾਣ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇ। ਸੰਜੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਤਾਂ ਦੀਆਂ 20-30 ਗੱਡੀਆਂ ਹੀ ਜੰਮੂ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਹਾਲਾਤ ਨਾ ਸੁਧਰੇ ਤਾਂ ਪਰਵਾਸ ਹੋਰ ਵਧੇਗਾ।

ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ ਟਾਰਗੇਟ ਕਿਲਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਹਿੰਦੂ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤਬਾਦਲਾ ਜੰਮੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਪਰ ਫਿਲਹਾਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ।

ਕੁਲਗਾਮ 'ਚ ਹਿੰਦੂ ਅਧਿਆਪਕਾ ਰਜਨੀ ਬਾਲਾ ਦੇ ਕਤਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਆਏ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਰਜਨੀ ਦੀ ਆਖਰੀ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ 'ਸਾਨੂੰ ਨਿਆਂ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ' ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਉਤਰ ਆਏ। ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੀ ਅਧਿਆਪਕਾ ਰਜਨੀ ਬਾਲਾ ਦੀ ਮੰਗਲਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਕੁਲਗਾਮ ਦੇ ਗੋਪਾਲਪੋਰਾ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। 36 ਸਾਲਾ ਰਜਨੀ ਦੇ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਕੁਲਗਾਮ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ ਪਿਛਲੇ 20 ਦਿਨਾਂ 'ਚ 6 ਟਾਰਗੇਟ ਕਿਲਿੰਗ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। 12 ਮਈ ਨੂੰ ਬਡਗਾਮ ਵਿੱਚ ਰਾਹੁਲ ਭੱਟ (ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ), ​​13 ਮਈ ਨੂੰ ਪੁਲਵਾਮਾ ਵਿੱਚ ਰਿਆਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਠਾਕੋਰ (ਪੁਲੀਸ), 24 ਮਈ ਨੂੰ ਸੈਫੁੱਲਾ ਕਾਦਰੀ (ਕਾਂਸਟੇਬਲ), 25 ਮਈ ਨੂੰ ਅਮਰੀਨ ਭੱਟ (ਟੀਵੀ ਕਲਾਕਾਰ) ਅਤੇ 31 ਮਈ ਨੂੰ ਕੁਲਗਾਮ ਵਿੱਚ ਰਜਨੀ ਬਾਲਾ। (ਅਧਿਆਪਕ) ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਤਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਨਿਕਾਸੀ 1990 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਤਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਨਿਕਾਸੀ 1990 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਮੁਤਾਬਕ 1990 ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ 219 ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਤਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਡਤਾਂ ਦਾ ਪਲਾਇਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਕ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਉਸ ਸਮੇਂ ਘਾਟੀ ਤੋਂ 1 ਲੱਖ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤ ਪਲਾਇਨ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਸਨ।

ਮੋਦੀ-ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਜੋੜੀ ਦਾ ਏਜੰਡਾ ਮਸਲੇ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਖੁਫੀਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ, ਤਾਇਨਾਤ ਬਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ, ਸੰਸਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ, ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰ ਲੈਣ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹਨ। ਪਰ, ਇਹਨਾਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਲਈ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਗੁਪਤਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਅੱਜ ਦੀ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਮੀਟਿੰਗ ਇਕ ਪੰਦਰਵਾੜੇ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਦੂਜੀ ਅਜਿਹੀ ਮੀਟਿੰਗ ਹੈ ਜੋ ਘਾਟੀ ਵਿਚ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਕੇ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹੱਤਿਆਵਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਡੋਭਾਲ ਦੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।

ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੱਲੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਟਾਰਗੇਟ ਕਿਲਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਦੀ ਛੱਡਣ ਵਾਲੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਕੁਝ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਰੂਟਾਂ 'ਤੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਪੁਲਸ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 12,000 ਵਾਧੂ ਨੀਮ ਫੌਜੀ ਬਲਾਂ ਦੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਉਹ ਕਸ਼ਮੀਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਰਹਿ ਰਹੇ ਸਨ। ਜੋ ਕਦੇ ਰਿਸ਼ੀ ਕਸ਼ਯਪ ਦੀ ਧਰਤੀ ਸੀ। ਜਿਥੇ ਨਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਹਾੜ ਹਨ, ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਹਨ, ਉਸੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸਮੂਹਿਕ ਚਿਖਾ ਨੂੰ ਸਾੜਿਆ ਗਿਆ। 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਬਰਬਰਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦੌਰ ਲਿਆਂਦਾ, ਜੋ ਅੱਜ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂ ਸੁਣਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ। ਇਥੇ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ, ਧੀਆਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਤਾਂ ਨੂੰ ਘਰ-ਬਾਰ ਛੱਡ ਕੇ ਘਰ-ਘਰ ਭਟਕਣਾ ਪਿਆ। ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ 'ਦਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਫਾਈਲਜ਼' ਫਿਲਮ ਆਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਦਰਦ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਜਗਾਇਆ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਉਸ ਭਿਆਨਕ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਤਾਂ ਦੇ ਘਰ ਸਾੜ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ 105 ਸਕੂਲ, ਕਾਲਜ ਅਤੇ 103 ਮੰਦਰ ਢਾਹ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।